বৰ অসমৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু মহত্ত্বপূৰ্ণ ভাষা অসমীয়াই দেশৰ সৰ্বোচ্চ ভাষা সন্মান ধ্ৰুপদীৰ মৰ্য্যাদা(Classical Journey of the Assamese Language) কেনেকৈ লাভ কৰিলে? মুখ্য মন্ত্ৰী ডঃ হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই বাৰে বাৰে ফে’চবুক, এক্স, সংবাদ মেল আদিত ঘোষণা কৰি আহিছে যে অসম চৰকাৰৰ উদ্যোগত অসম প্ৰকাশন পৰিষদে গঠন কৰি দিয়া প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতি (Document Preparation Committee)-ৰ যি গৱেষণা প্ৰতিবেদন তাৰ আধাৰত আৰু সেই প্ৰতিবেদন সাহিত্য অকাডেমিৰ ধ্ৰুপদী ভাষা বিষেষজ্ঞ সমিতিৰ অনুমোদনৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটে যোৱা তিনি অক্টোবৰৰ সন্ধিয়া অসমীয়া (দেশৰ আন চাৰিটা ভাষাসহ)লৈ দেশৰ সৰ্বোচ্চ ভাষা সন্মান ধ্ৰুপদী ভাষাৰ মৰ্য্যাদা আগবঢ়ায়৷(Dispur)
আনহাতে, একে সময়তে অসম সাহিত্য সভাৰ প্ৰাক্তন সভাপতি ডঃ কুলধৰ শইকীয়ায়ো বিভিন্ন প্ৰচাৰ মাধ্যম, সংবাদ মেল আদিৰ জৰিয়তে ঘোষণা কৰি আহিছে যে সাহিত্য সভাৰ তেওঁৰ সভাপতিত্বৰ কালছোৱাত তেওঁৰ নেতৃত্বত গঠিত প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতিৰ যি গৱেষণা প্ৰতিবেদন তাৰ আধাৰত অসমীয়াই লাভ কৰিলে ‘‘অসম সাহিত্য সভাৰ ইতিহাসৰ আটাইতকৈ বৃহৎ সফলতা’’ কেন্দ্ৰ প্ৰদত্ত ধ্ৰুপদী ভাষাৰ মৰ্য্যাদা৷ যা হওক— যিখন সমিতিৰ প্ৰতিবেদনেই নহওক কিয়— অৱশেষত প্ৰায় আঠবছৰীয়া এক নীৰৱ বৌদ্ধিক আন্দোলনৰ ফলস্বৰূপে অসমীয়া ভাষাই লাভ কৰিলে কেন্দ্ৰ প্ৰদত্ত ধ্ৰুপদী ভাষাৰ মৰ্য্যাদা৷ কিন্তু ৰাজ্য চৰকাৰে মহা সমাৰোহেৰে ‘ভাষা গৌৰৱ সপ্তাহ’ আৰু অসম সাহিত্য সভাই ‘ধ্ৰুপদী ভাষা দিৱস’ উদযাপন কৰাৰ এই সময়ছোৱাত পিছে অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী যাত্ৰাৰ প্ৰথমগৰাকী সৈনিক পশ্চিমবংগৰ শান্তিনিকেতনৰ বিশ্বভাৰতী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অসমীয়া বিভাগৰ সহঃ অধ্যাপিকা ডঃ সংগীতা শইকীয়াই(Dr. Sangeeta Saikia) এইক্ষেত্ৰত চলোৱা যুঁজখনৰ ভূমিকাক এই মুহূৰ্তত অসম প্ৰকাশন পৰিষদ বা অসম সাহিত্য সভা দুয়োটা অনুষ্ঠানেই অৱজ্ঞা কৰা পৰিলক্ষিত হৈছে৷(Indo-Aryan language)
এতিয়ালৈকে প্ৰাপ্ত তথ্য অনুসৰি অসমীয়া ভাষাই ধ্ৰুপদী ভাষাৰ মৰ্য্যাদা লাভৰ বাবে চলোৱা যুঁজখন প্ৰথম আৰম্ভ কৰিছিল ডঃ সংগীতা শইকীয়াই৷ এই যুঁজখন আৰম্ভ হৈছিল আজিৰপৰা আঠ বছৰৰ আগেয়ে ১৮ নৱেম্বৰ ২০১৬ তাৰিখে ডঃ শইকীয়াই তদানীন্তন মুখ্যমন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱাললৈ প্ৰেৰণ কৰা এখন পত্ৰৰ যোগেদি৷ (পত্ৰখন ইয়াৰ লগতে গাঁঠি দিয়া হ’ল : SS_Doc_01)
এয়া আছিল অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী মৰ্য্যাদা প্ৰাপ্তি যাত্ৰাৰ প্ৰথমটো পদক্ষেপ য’ত ডঃ শইকীয়াই তদানীন্তন মুখ্য মন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱাললৈ সম্বোধন কৰি সুনিৰ্দিষ্টভাৱে উল্লেখ কৰিছিল— ‘‘অসমীয়া ভাষাই কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ প্ৰদত্ত ধ্ৰুপদী ভাষাৰ মৰ্য্যাদা লাভৰ বাবে লাগিব— (১) ৰাজ্য চৰকাৰৰ বিশেষ উদ্যোগ আৰু পৃষ্ঠপোষকতা৷ আৰু (২) ভাষা বিশেষজ্ঞ, ভাষাৰ বুৰঞ্জী প্ৰণেতাসকলৰ বিশেষ বৌদ্ধিক সহযোগ৷’’ অসমীয়া ভাষা যে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ ধ্ৰুপদী ভাষাৰ স্বীকৃতিৰ বাবে যোগ্য— সেই কথা সবিস্তাৰে জনাই তথা চৰকাৰীভাৱে পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিবলৈ আহ্বান জনাই ডঃ শইকীয়াই পত্ৰখনত লগতে উল্লেখ কৰিছিল— ‘‘আমাৰ জাতিটোৰ বাবে অতিকে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিবেচিত এই বিষয়টোত যথোচিত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি অসম চৰকাৰে চৰকাৰী অনুষ্ঠান ‘আনন্দৰাম বৰুৱা ভাষা-কলা সংস্থা’ বা অসমৰ বিশ্ববিদ্যালয়কেইখনৰ সহযোগত এইক্ষেত্ৰত অনতিবিলম্বে কাৰ্য্যকৰী পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰক৷ যোগ্য পণ্ডিতমণ্ডলীৰ বৌদ্ধিক সহযোগিতা আৰু আনুষংগিক বিস্তৃত পৰিকল্পনাৰ ৰাজনৈতিক উদ্যোগ আৰু পৃষ্ঠপোষকতাই আমাৰ ভাষাটোক ৰাষ্ট্ৰীয় তথা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্য্যায়ত অন্য এক মৰ্য্যাদাৰ স্থানত আসীন কৰোৱাব বুলি আশা কৰিব পাৰি৷’’
সংগীতা শইকীয়াৰ এই পত্ৰৰ সঁহাৰিস্বৰূপে সেই সময়ৰ মুখ্য মন্ত্ৰীৰ কাৰ্য্যালয়ৰপৰা সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা বিভাগৰ আয়ুক্ত সচিবলৈ বিষয়টোত সামগ্ৰিক কাৰ্য্যকৰী পদক্ষেপ গ্ৰহণৰ বাবে এখন নিৰ্দেশ-পত্ৰ (UO No-CMO04/2016/4949, Dated: 1 December, 2016; পত্ৰখন ইয়াৰ লগতে গাঁঠি দিয়া হ’ল : SS_Doc_02) প্ৰেৰণ কৰে৷ পৰৱৰ্তী কালত বিষয়টো সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমাৰ অন্তৰ্গত নহয় বুলি তাৰপৰা যায় উচ্চ শিক্ষা বিভাগলৈ (No. CAD.93/2017/13; Dated Dispur, 1st April, 2017; পত্ৰখন ইয়াৰ লগতে গাঁঠি দিয়া হ’ল : SS_Doc_03)৷ মুখ্যমন্ত্ৰীলৈ পত্ৰ প্ৰেৰণৰ কিছুদিন পাছতে ডঃ শইকীয়াই ২০১৭ চনৰ ৭ জানুৱাৰীত বিষয়টো সবিস্তাৰে প্ৰবন্ধ আকাৰে প্ৰকাশ কৰে ‘অসমীয়া প্ৰতিদিন’ৰ সম্পাদকীয় পৃষ্ঠাত (প্ৰবন্ধটো ইয়াৰ লগতে গাঁঠি দিয়া হ’ল : SS_Doc_04)৷ উল্লেখ্য যে এইটো আছিল অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী যাত্ৰাৰ প্ৰথমটো প্ৰকাশিত প্ৰবন্ধ৷
অসমীয়া ভাষাই ধ্ৰুপদী মৰ্য্যাদা প্ৰাপ্তিৰ প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতি গঠন তথা বিষয়টোত সামগ্ৰিক কাৰ্য্যকৰী পদক্ষেপ গ্ৰহণৰ বাবে (বিভাগীয় বিষয়াসকলে যাতে অনতিবিলম্বে পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে) মই মোৰ পৰিবাৰ সংগীতালৈ মুখ্য মন্ত্ৰী কাৰ্য্যালয় আৰু সাংস্কৃতিক সঞ্চালকালয়ৰপৰা প্ৰেৰণ কৰা পত্ৰকেইখন লৈ ২০১৭ৰ আৰম্ভণিৰপৰা ২০১৯ৰ শেষপৰ্য্যন্ত অলেখবাৰ সচিবালয়ৰ মুখ্য মন্ত্ৰীৰ কাৰ্য্যালয়, প্ৰেছ উপদেষ্টা ঋষীকেশ গোস্বামী, সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা আৰু প্ৰাথমিক শিক্ষা বিভাগৰ আয়ুক্ত সচিব প্ৰীতম শইকীয়া, সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা বিভাগৰ সচিব মাধুৰিমা বৰুৱা, শিক্ষা বিভাগৰ বিষয়া-লেখক জয়ন্ত মাধৱ বৰা তথা কাহিলিপাৰাৰ উচ্চ শিক্ষা সঞ্চালকৰ কাৰ্য্যালয়ৰ বিভিন্ন বিষয়া-কৰ্মচাৰীৰ ওচৰলৈ তাঁত-বাতি কাঢ়ি প্ৰায় হতাশ হৈ পৰাৰ পৰ্য্যায় পালোঁগৈ৷ অৰ্থাৎ চৰকাৰে বিষয়টোৰ প্ৰথমটো পদক্ষেপ— প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতিখন গঠন নকৰেহে নকৰে৷
ইয়াৰ মাজতে (২০১৭-১৯) সংগীতাই গুৱাহাটীলৈ আহি বিষয়টো (চৰকাৰে যাতে কাৰ্য্যকৰী উদ্যোগ গ্ৰহণ কৰে আৰু অন্যান্য বিদ্যায়তনিক প্ৰসংগত)ক লৈ অধ্যাপক বিশ্বেশ্বৰ হাজৰিকা, অধ্যাপক হীৰেন গোহাঁই, অধ্যাপক বীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত, অধ্যাপক অন্নদাচৰণ ভাগৱতী আদি পণ্ডিতসকলক লৈ বিভিন্ন আলোচনা চলায় আৰু নিজাববীয়াকৈ সমল সংগ্ৰহত লাগি যায়৷ সংগীতাৰ সৈতে সেই সময়ত ময়ো অসম ৰাজ্যিক সংগ্ৰহশালা, পুৰাতত্ত্ব বিভাগ (আমবাৰী), বুৰঞ্জী আৰু পুৰাতত্ত্ব সঞ্চালকৰ কাৰ্য্যালয় (পাণবজাৰ) আদিলৈ প্ৰায়েই বিভিন্ন সমল সংগ্ৰহৰ বাবে অহা-যোৱা কৰিছিলোঁ৷ ২০১৭তে আনকি সেই সময়ত কলকাতা ভ্ৰমণৰত অধ্যাপক নগেন শইকীয়াক শান্তিনিকেতনৰপৰা কলকাতালৈ গৈ সাক্ষাৎ কৰি বিষয়টো কেনেকৈ আগবঢ়াই নিব পাৰি সেই বিষয়ে বিস্তাৰিতভাৱে সংগীতাই আলোচনা কৰিছিল৷
‘অসমীয়া প্ৰতিদিন’ (৭ জানুৱাৰী, ২০১৭)ত সংগীতাৰ প্ৰবন্ধটো প্ৰকাশৰ পাছত বিষয়টোলৈ বিদ্ব্যৎমহলৰ মাজত অৱশ্যে একধৰণৰ সজাগতা অহা যেন পৰিলক্ষিত হয়৷ বহুকেইগৰাকী লেখক-ভাষা সচেতন ব্যক্তিয়ে সেই সময়ত অন্যতম চৰ্চিত অন্য এক প্ৰসংগ অসমীয়া লিপিৰ ইউনিক’ড স্বীকৃতিৰ লগতে অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী মৰ্য্যাদা প্ৰসংগও বিভিন্ন সভাই-সমিতিয়ে আলোচনা কৰা আমাৰ পৰিলক্ষিত হয়৷ ইতিমধ্যে চৰকাৰী উদ্যোগৰ বিশেষ একো উম-ঘাম নেদেখি সংগীতাই তেওঁৰ অধীনত এগৰাকী ছাত্ৰীক বিষয়টোত বিস্তৃতভাৱে গৱেষণা কৰিবলৈ নিয়োগ কৰে৷ ২০১৯ চনত বিশ্বভাৰতীৰ অসমীয়া বিভাগৰ অধীনত সংগীতা শইকীয়াৰ তত্ত্বাৱধানত পি-এইচ ডিৰ বাবে পঞ্জীয়ন হোৱা ছাত্ৰীগৰাকীৰ গৱেষণাৰ বিষয়টো হ’ল— ‘অসমীয়া ভাষাত ধ্ৰুপদী ভাষাৰ উপাদান’— যি হ’ল ধ্ৰুপদী অসমীয়া বিষয়ক প্ৰথমটো আনুষ্ঠানিক গৱেষণা কৰ্ম৷
ইয়াৰ পাছতে দৃশ্যপটলৈ আগমন ঘটে অসম সাহিত্য সভাৰ৷ ২০২০ চনৰ একেবাৰে আৰম্ভণিৰ ফালে সেই সময়ত নৱনিৰ্বাচিত সভাপতি ডঃ কুলধৰ শইকীয়াক মই লগ ধৰি বিষয়টো বিস্তাৰিতভাৱে আলোচনা কৰোঁ আৰু জনাওঁ যে ইমান এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় চৰকাৰে কোনো উদ্যোগ গ্ৰহণ নকৰাকৈ এনেয়ে পেলাই থৈ দিছে— আপুনি চৰকাৰ বাধ্য হোৱাকৈ কিবা এটা কৰিব লাগে৷ সংগীতায়ো শান্তিনিকেতনৰপৰা টেলিফোনযোগে শইকীয়াদেৱৰ লগত সবিশেষ আলোচনা কৰি কেনেকৈ চৰকাৰক সৈমান কৰি কামটো কৰাব পাৰি সেই বিষয়ে বহুবাৰ আলোচনা কৰে৷ কিন্তু কুল শইকীয়াই অন্য এটা উদ্যোগ গ্ৰহণ কৰিলে— চৰকাৰৰ স’তে আলোচনা নকৰি সাহিত্য সভাই নিজাববীয়াকৈ বিষয়টো আগবঢ়াই নিবলৈ উদ্যোগ গ্ৰহণ কৰিলে আৰু ডঃ নগেন শইকীয়াৰ নেতৃত্বত ২০২০ৰ কোনোবা এটা দিনত প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতিখন গঠন কৰিলে৷ (সমিতিখনত সদস্য হিচাপে আছিল অধ্যাপক বিশ্বেশ্বৰ হাজৰিকা, অধ্যাপক সত্যেন্দ্ৰ নাৰায়ণ গোস্বামী, অধ্যাপক নাৰায়ণ দাস, শিল্পী ননী বৰপূজাৰী, লিপিবিদ অশোক শৰ্মা, সংগীত শিল্পী তৰালি শৰ্মা আৰু অধ্যাপক মঞ্জিল হাজৰিকা৷ উল্লেখ্য যে এই সমিতিখন এতিয়ালৈকে সাহিত্য সভাই ৰাজহুৱা কৰা দৃষ্টিগোচৰ হোৱা নাই৷
এয়া সংগ্হ কৰা হৈছে ইয়াৰ এগৰাকী সদস্যৰ সৈতে হোৱা টেলিফোনিক কথোপকথনৰ জৰিয়তে৷) আনহাতে, একেটা বছৰতে (২০২০) অসম চৰকাৰ (উচ্চ শিক্ষা বিভাগ)-এও প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতি গঠন কৰিবলৈ অসম প্ৰকাশন পৰিষদক দায়িত্ব ন্যস্ত কৰে আৰু পৰিষদে সুমন্ত চলিহাদেৱৰ নেতৃত্বত আনন্দৰাম বৰুৱা ভাষা কলা সংস্কৃতি সংস্থা (আবিলেক)ৰ ভাষা আৰু ভাষাতত্ত্ব বিভাগৰ সহযোগী অধ্যাপক ডঃ ভাস্কৰজ্যোতি শৰ্মা, বৰভাগ মহাবিদ্যালয়ৰ ইতিহাস বিভাগৰ সহঃ অধ্যাপিকা ডঃ নমিতা দেৱী (এখেত ডঃ ভাস্কৰজ্যোতি শৰ্মাৰ ভগ্নী) আৰু ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইংৰাজী বিভাগৰ অধ্যাপক ডঃ মৃদুল বৰদলৈক সদস্য হিচাপে লৈ প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতিখন গঠন কৰে৷
সমিতিত সদস্য সচিব হিচাপে থাকে প্ৰকাশন পৰিষদৰ সচিব প্ৰমোদ কলিতা৷ অনুমান কৰাত অসুবিধা নহয় যে ডঃ সংগীতা শইকীয়াই মুখ্যমন্ত্ৰীলৈ দিয়া চিঠিৰ আধাৰতেই অৱশেষত উচ্চ শিক্ষা বিভাগে প্ৰকাশন পৰিষদক এই দায়িত্ব ন্যস্ত কৰে৷ কিন্তু আশ্চৰ্য্যজনকভাৱে অসম সাহিত্য সভা অথবা অসম প্ৰকাশন পৰিষদ— কোনোখন সমিতিতে বিদ্যায়তনিকভাৱে বিষয়টো আগবঢ়াই নিয়া অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী যাত্ৰাৰ প্ৰথমগৰাকী সৈনিক ডঃ সংগীতা শইকীয়াক সদস্য হিচাপে ৰখা নহ’ল৷ সংগীতা যদিও এখন সমিতিৰো সদস্য নহ’ল— নিজা উদ্যোগত বিদ্যায়তনিক আৰু অন্যান্য দিশেৰে বিষয়টোত কিন্তু একাগ্ৰচিত্তে লাগি থাকিল৷ ২০২০ চনৰ অক্টোবৰ সংখ্যা ‘সাতসৰী’ত প্ৰকাশ পায় ভাৰতীয় ধ্ৰুপদী ভাষাৰ চমু ইতিহাস আৰু অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী মৰ্য্যাদা লাভৰ সম্ভাৱনা বিষয়ক সংগীতাৰ প্ৰবন্ধ ‘অসমীয়া ভাষাই ধ্ৰুপদী মৰ্যাদা লাভৰ সম্ভাৱনীয়তা’৷
বিভিন্ন তথ্য খুঁচৰি আমি এইটোও গম পাইছিলোঁ যে কেৱল প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতিৰেই কামটো নিসিজে৷ তাৰ বাবে বিধান সভা, লোক সভা বা ৰাজ্য সভাত বিষয়টো উত্থাপন হোৱাটোও জৰুৰী৷ ২০২২ৰ জুলাইত শান্তিনিকেতন ফুৰিবলৈ যোৱা ডঃ প্ৰাপ্তি ঠাকুৰ বাইদেউ আৰু তেওঁৰ গৃহস্থ, সৰুপথাৰৰ বিধায়ক বিশ্বজিৎ ফুকন সংগীতাৰ বিভাগ (বিশ্বভাৰতীৰ অসমীয়া বিভাগ)লৈ যাওঁতে তাতে সংগীতাই এই গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰসংগ সম্পৰ্কত ফুকনদেৱক বুজাই কয় আৰু দঢ়াই দঢ়াই অনুৰোধ কৰে যে বিধান সভাত প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণৰ উপৰি লোকসভা বা ৰাজ্য সভাতো যেন কোনোবা সাংসদৰ জৰিয়তে বিষয়টো উত্থাপন কৰোৱা হয়৷ তাৰ কিছুদিন পাছতে (২০২২ চনৰ ১৯ ছেপ্টেম্বৰত) সংগীতাই দিয়া এই বিষয়ৰ প্ৰবন্ধ আৰু প্ৰাসংগিক তথ্য-পাতিৰেই বিধায়ক বিশ্বজিৎ ফুকনে বিধান সভাত বিষয়তো উত্থাপন কৰে৷ তেনেকৈ সাংসদ পৱিত্ৰ মাৰ্ঘেৰিটাই ২০২২ৰে ১৬ ডিচেম্বৰত বিষয়টো ৰাজ্যসভাত উত্থাপন কৰে৷
অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী মৰ্য্যাদা প্ৰাপ্তি যাত্ৰাৰ ইয়াৰ পাছৰ ইতিহাসখিনি ইতিমধ্যে বহুলভাৱে চৰ্চিত৷ কিন্তু যিগৰাকী অধ্যাপক-গৱেষকৰ উদ্যোগত এই যাত্ৰাটো প্ৰথম আৰম্ভ হ’ল— অসম চৰকাৰৰ উদ্যোগৰ ‘ভাষা গৌৰৱ সপ্তাহ’ অথবা অসম সাহিত্য সভাৰ উদ্যোগৰ ‘ধ্ৰুপদী ভাষা দিৱস’— ক’লৈকো এখনো নিমন্ত্ৰণী পত্ৰ তেওঁ নাপালে৷ এইটোও বাৰু ব্যক্তিগত হৰ্ষ-বিষাদৰ বিষয় বুলিয়ে ধৰি এতিয়ালৈকে একো প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰা নাছিলোঁ৷ কিন্তু শিক্ষামন্ত্ৰী ডাঃ ৰণোজ পেগুৱে অসম চৰকাৰৰ ভাষা গৌৰৱ সপ্তাহৰ পুস্তিকাত আৰু অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুতি সমিতিৰ সদস্য ভাস্কৰজ্যোতি শৰ্মাই এই সংখ্যা ‘প্ৰকাশ’ (নৱেম্বৰ, ২০২৪) আলোচনীত অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী মৰ্য্যাদা প্ৰাপ্তিৰ যাত্ৰা ২০২০ চনৰপৰা আৰম্ভ হোৱা বুলি উল্লেখ কৰিছে— যিটো সম্পূৰ্ণৰূপে এটা ভুল উল্লেখ৷
ইতিমধ্যে অসম চৰকাৰৰ আহ্বানত উদযাপিত ভাষা গৌৰৱ সপ্তাহ (৩-৯ নৱেম্বৰ)ৰ প্ৰতিটো দিনৰ প্ৰতিটো অনুষ্ঠানতে তথা অসম সাহিত্য সভাৰ উদ্যোগৰ ধ্ৰুপদী ভাষা দিৱসৰ সভাতো অসমীয়া ভাষাৰ ধ্ৰুপদী মৰ্য্যাদা প্ৰাপ্তিৰ যাত্ৰা ২০২০ৰপৰা আৰম্ভ হোৱা বুলি প্ৰচাৰ চলোৱা হৈছে৷ অসম চৰকাৰ আৰু অসম সাহিত্য সভা উভয় পক্ষৰ এই উদ্দেশ্য প্ৰণোদিত মিথ্যাচাৰ খণ্ডন কৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে তথা ২০২০ৰ আগৰ ইতিহাসখিনি ৰাইজক জনোৱাৰ উদ্দ্যেশেৰেহে আচলতে এই লেখা৷ সংগীতা শইকীয়া যিহেতু এই লেখকৰ পত্নী, সেয়ে সংগীতা বা মই নিজে নিজৰ ঢোল বজোৱা কামটোৰপৰা আঁতৰি থাকিবই খুজিছিলোঁ৷ কিন্তু ‘বস্তুনিষ্ঠ ইতিহাস’ বোলা বস্তুটো সুকীয়া এটা বল্তু৷ এটা সময়ত বুৰঞ্জীত কেৱল ৰজা-মহাৰজাকেন্দ্ৰিক কাহিনীয়েহে প্ৰাধান্য পাইছিল৷ আধুনিক ইতিহাস চৰ্চা তাৰ ওলোটা দৰ্শনৰ আধাৰত প্ৰতিষ্ঠিত৷ আজিৰ ইতিহাসত দেশ-কালৰ প্ৰতিটো বিষয় বা ঘটনাই লিপিবদ্ধ হয় বা হোৱা উচিত৷ অসম চৰকাৰৰ অনুষ্ঠানলৈ পত্ৰ এখন নাপাই বা অসম সাহিত্য সভাৰ ভাষা গৌৰৱ অনুষ্ঠানলৈ নিমন্ত্ৰণী নোপোৱাৰ বেজাৰত এই লেখা নহয়— অসমৰ ৰাইজক যথাৰ্থ ইতিহাসখিনি জনোৱাৰ উদ্দেশ্যেৰেহে এই লেখা৷ কাকো হেয় বা নিজকে উজলাবৰ বাবেও নহয়৷
এতিয়া আহোঁ এই বিজ্ঞপ্তিৰ আৰম্ভণিতে উল্লেখ কৰা কোনখন সমিতিৰ প্ৰতিবেদনৰ আধাৰত অসমীয়াই ধ্ৰুপদী ভাষাৰ মৰ্য্যাদা লাভ কৰিলে সেই প্ৰসংগলৈ৷ আমি জনাত সাহিত্য অকাডেমিৰ উচ্চস্তৰীয় ভাষা বিশেষজ্ঞ সমিতিৰ বৈঠকত দুয়োখন প্ৰতিবেদনেই আলোচিত হৈছে৷ কিন্তু কোনখন গৱেষণা প্ৰতিবেদনৰ ভিত্তিত অসমীয়া ভাষাই ধ্ৰুপদী ভাষাৰ স্বীকৃতি লাভ কৰিলে সেই কথা সাহিত্য অকাডেমিয়েও প্ৰকাশ কৰা নাই৷ (আগ্ৰহী কোনোৱে তথ্যৰ অধিকাৰ আইনৰ অধীনত ইচ্ছা কৰিলে তথ্যটো বিচাৰি উলিয়াবও পাৰে !) কিন্তু অসম চৰকাৰৰ লগতে অসম সাহিত্য সভাক এই বিষয়ে পদক্ষেপ গ্ৰহণৰ বাবে আহ্বান জনাই মাৰ্গ দৰ্শন কৰা ডঃ সংগীতা শইকীয়াক অসম চৰকাৰ বা অসম সাহিত্য সভা— এই দুয়োটা পক্ষৰ কোনো এটা পক্ষয়ো নামোল্লেখ পৰ্য্যন্ত নকৰি সকলো কৃতিত্ব নিজৰ মাজতে দাবী কৰি থকাটোৱেহে কৌতুকৰ সৃষ্টি কৰিছে৷
ইতিমধ্যে অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ গৱেষণা প্ৰতিবেদনখন ৰাজহুৱা কৰা হৈছে৷ অসম সাহিত্য সভাকো আমি অনুৰোধ জনাওঁ— সেইখনো অনতিপলমে ৰাজহুৱা কৰক যাতে আগ্ৰহী ছাত্ৰ-গৱেষকসকলে দুয়োখন প্ৰতিবেদন লৈ তুলনামূলক (বিদ্যায়তনিক) অধ্যয়ন কৰিব পাৰে৷ দেখা গৈছে অসম সাহিত্য সভাৰ সদস্যসকল বিবিধ বিষয়, যেনে— সাহিত্য, ভাষা, লিপি, নৃতত্ত্ব, শিল্পকলা, সংগীত আদিত বিশেষভাৱে পাৰদৰ্শী হোৱাৰ বিপৰীতে প্ৰকাশন পৰিষদৰ সমিতিখনত এজনো প্ৰতিষ্ঠিত ভাষাবিদ, লিপিবিদ, পুৰাতত্ত্ববিদ, ইতিহাসবিদ আদি নাই৷ বিষয়টো কিন্তু চিন্তনীয়৷ বিশেষষজ্ঞ পণ্ডিতসকলে আগলৈ দুয়োখন প্ৰতিবেদন পুংখানুপুংখভাৱে আলোচনা কৰিব বুলি আশা প্ৰকাশ কৰিলোঁ৷লেখকঃ কুশল দত্ত