জীৱ-জন্তুৱে ভূমিকম্পৰ আগতেই কেনেকৈ অনুভৱ কৰিব পাৰে? বিজ্ঞানে কি কয় ?   

গৱেষণাত এই কথা পোহৰলৈ আহিছে যে ভূমিকম্পৰ কেইঘণ্টামান আগতেই জীৱ-জন্তুৱে ইয়াক উপলব্ধি কৰে।ভাৰতৰ উত্তৰ প্ৰান্তত মঙলবাৰৰ পৰা কালি নিশালৈকে ভূমিকম্পৰ কম্পন অনুভূত হয়। ৰাজধানী দিল্লীৰ জনসাধাৰণেও ভূমিকম্পৰ কম্পন দেখি ভয় খাইছিল। ভূমিকম্পৰ কেন্দ্ৰবিন্দু আছিল নেপাল, য’ত প্ৰায় ৭জন লোকৰ মৃত্যু হৈছে। ভাৰতীয় সমভূমি আৰু ইউৰেছিয়ান প্লেটৰ মাটিৰ তলত সংঘৰ্ষৰ ফলত যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা ভূমিকম্পৰ ঘটনা দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে। এই প্লেটবোৰৰ সংঘৰ্ষৰ ফলত হিমালয় অঞ্চলতো নতুন পৰ্বতৰ সৃষ্টি হৈছে। ভূমিকম্পৰ ঘটনাৰ বাবে বিশ্বৰ বহু দেশত অবিৰতভাৱে সৰু-বৰ ঘটনা সংঘটিত হৈ আছে আৰু মানুহে প্ৰাণ হেৰুৱাইছে।

ভূমিকম্প হ’ল এনে এক পৰিঘটনা যিটো হঠাতে ঘটে আৰু কেইছেকেণ্ডমানৰ ভিতৰতে সকলো ধ্বংস হৈ যায়। জাপানৰ দৰে দেশবোৰ প্ৰায়ে ভূমিকম্পৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়। এই কাৰণেই তাত থকা ঘৰবোৰ এনেদৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছে যে ভূমিকম্পৰ ফলত আৰু কোনো ক্ষতি নহয় আৰু ভূমিকম্পৰ পাছত ঘৰবোৰ সহজে পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিব পৰা যায়। আটাইতকৈ ডাঙৰ সমস্যাটো হ’ল ভূমিকম্পৰ আগজাননী দিব নোৱাৰি। এতিয়ালৈকে ভূমিকম্প হ’বলৈ ওলাইছে বুলি ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিব পৰা এনে কোনো মেচিন নিৰ্মাণ কৰা হোৱা নাই।
ভূমিকম্পৰ আগজাননী দিব নোৱাৰাটো এটা ডাঙৰ সমস্যা। কিন্তু পৃথিৱীত পোৱা বহুতো প্ৰাণীয়ে ভূমিকম্পৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰে। পৃথিৱীত উপস্থিত হাতী, ভেকুলী, কুকুৰ, মেকুৰী, মাছ আৰু সাপে ভূমিকম্প হোৱাৰ আগতেই এই কথা উপলব্ধি কৰে। বহু গৱেষণাত প্ৰকাশ পাইছে যে এই প্ৰাণীবোৰে কেইছেকেণ্ডমান আগতে উপলব্ধি কৰে, ইয়াৰ বাবেই ইহঁতৰ কাৰ্য্যকলাপত পাৰ্থক্য দেখা যায়। কোৱা হয় যে ভূমিকম্পৰ আগত এই জন্তুবোৰে অনুভৱ কৰা অনুভূতিৰ বাবে ইহঁত অস্থিৰ হৈ পৰে আৰু কিছুমানে আনকি অদ্ভুত কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।
গৱেষণাৰ মতে, ভূমিকম্পৰ কিছু সময়ৰ পূৰ্বে পুখুৰীৰ পৰা বেং ওলাই অহা দেখা গৈছে। সাপৰ অনুৰূপ কিছুমান ঘটনাও দেখা গৈছে য’ত ভূমিকম্পৰ পূৰ্বে সাপ নিজৰ গাঁতৰ পৰা ওলাই আহিছিল। মেক্স প্লেংক ইনষ্টিটিউট অৱ এনিমেল বিহেভিয়াৰে জীৱ-জন্তুৰ ওপৰত ভূমিকম্পৰ প্ৰভাৱ বুজিবলৈ গৱেষণা কৰিছে। ইয়াৰ বাবে জীৱ-জন্তুৰ শৰীৰত চেন্সৰ স্থাপন কৰা হৈছিল আৰু ভূমিকম্পৰ পূৰ্বেও ইয়াৰ গতিবিধি বুজি পোৱা গৈছিল। গৱেষণাৰ পৰা জানিব পৰা গৈছে যে ভূমিকম্পৰ কেইঘণ্টামান আগতে বহু জীৱ-জন্তুৰ অস্থিৰতা বাঢ়িছে।
বহু গৱেষণাত দেখা গৈছে যে জীৱ-জন্তু নিজৰ বাসস্থানৰ পৰা, চৰাইবোৰ নিজৰ বাহৰ পৰা আৰু পোহনীয়া জন্তুবোৰ নিজৰ স্থানৰ পৰা ওলাই আহে আৰু ইহঁতৰ মাজত এক প্ৰকাৰৰ অস্থিৰতা দেখা যায়। কিন্তু বিজ্ঞানীসকলে এই বিষয়ত ১০০ শতাংশ একমত নহয় কাৰণ গৱেষণাৰ সময় আৰু পৰ্যবেক্ষণ অতি সীমিত হৈ আহিছে। আনহাতে গৱেষণা কৰি থকা বিজ্ঞানীসকলে এই কথা বহু দিশত প্ৰমাণ কৰিছে।
মেক্স প্লেংক ইনষ্টিটিউটৰ গৱেষণাৰ মতে, ভূমিকম্পৰ পূৰ্বে শিলৰ ওপৰত চাপৰ ফলত আয়ন বায়ুত দ্ৰৱীভূত হয়। জীৱ-জন্তুৱে নিজৰ ছাল আৰু নোমৰ জৰিয়তে এই আয়নবোৰ অনুভৱ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও কিছুমান প্ৰাণীয়ে ভূমিকম্পৰ আগতে কোৱাৰ্টছ স্ফটিকৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা গেছৰ গোন্ধো ল’ব পাৰে আৰু তেওঁলোকে কিবা এটা অশুভ হ’ব বুলি অনুভৱ কৰে।

Related Articles