কৰমণ্ডল দুৰ্ঘটনা সংঘটিত হোৱাৰ ৯ দিন পাৰ হৈ গ’ল। কিন্তু এতিয়াও বহু মৃতদেহ অচিনাক্ত অৱস্থাত ভুৱনেশ্বৰ মৰ্গত পৰি আছে। কিছুমানৰ অৱস্থা অতি বেয়া। ফলত সময়ৰ লগে লগে মৃতদেহ চিনাক্তকৰণৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰশাসনে অধিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয়। শেহতীয়াকৈ ওড়িশা চৰকাৰেও চুবুৰীয়া ৰাজ্যসমূহৰ সৈতে মৃতদেহ চিনাক্তকৰণৰ বাবে আলোচনা কৰিছে। কিন্তু তাৰ পিছত সেই মৃতদেহবোৰ এতিয়াও কোনেও দাবী কৰা নাছিল?
এনে পৰিস্থিতিত ওড়িশা চৰকাৰক সহায় কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহিছে তথ্য প্ৰযুক্তি মন্ত্ৰালয়। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ৰ বিষয়া, ৰে’লৱেৰ শীৰ্ষ বিষয়া, চাইবাৰ চেল, চৰকাৰী বিষয়া আৰু ইউআইডিএআই (আধাৰ)ৰ বিষয়াসকলে একেলগে বহি সমাধানৰ চেষ্টা চলাইছিল। মৃতদেহ চিনাক্তকৰণৰ বাবে কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা (AI) ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। সেই কাম ইতিমধ্যে আৰম্ভ হৈছে।
কি কি ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে? কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ কেনেকৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে?
প্ৰশাসনৰ সূত্ৰ অনুসৰি মৰ্গলৈ আধাৰ কাৰ্ডৰ বিশেষজ্ঞক অনা হয়। মৃতকৰ বাওঁহাতৰ আঙুলিৰ ছাপ লৈছিল। ৬৫টা মৃতদেহৰ আঙুলিৰ ছাপ।
কিন্তু ইয়াত আকৌ আধাৰ বিশেষজ্ঞসকলে সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছে। কাৰণ এনে বহু শৰীৰ আছে যাৰ হাতৰ ছাল হেৰাই গৈছে। ফলত আঙুলিৰ ছাপ লোৱা সম্ভৱ নহ’ল। সেই ক্ষেত্ৰত ‘চিম কাৰ্ড ট্ৰাইএংগুলেচন’ পদ্ধতিৰ সহায় লোৱা হৈছে। এই ব্যৱস্থাটো ৰে’লৱেৰ ‘সঞ্চাৰ সাথী’ ব্যৱস্থাৰ সৈতে একত্ৰিত কৰা হৈছে।
প্ৰশাসনৰ বিষয়াসকলে কয় যে ছালৰ অৱনতি ঘটাৰ বাবে কেইবাটাও মৃতদেহৰ আঙুলিৰ ছাপ ল’ব পৰা নগ’ল। ফলত আধাৰ কাৰ্ডৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ পৰিচয় চিনাক্ত কৰিব পৰা নাযায়। ‘চিম কাৰ্ড ট্ৰাইএংগুলেচন’ পদ্ধতিৰে দুৰ্ঘটনাৰ পূৰ্বে সক্ৰিয় হৈ থকা সকলো যাত্ৰীবাহী ফোন আৰু দুৰ্ঘটনাৰ পিছত নিষ্ক্ৰিয় বা চুইচ অফ হোৱা সকলো ফোন চিনাক্ত কৰা হ’ব। আৰু তাৰ পিছত সংশ্লিষ্ট যাত্ৰীৰ মোবাইল সংযোগৰ জৰিয়তে শৰীৰ চিনাক্তকৰণ কৰা হ’ব।
কিছুদিন পূৰ্বে ৰে’ল মন্ত্ৰী অশ্বিনী বৈষ্ণবে আৰম্ভ কৰিছিল ‘সঞ্চাৰ সাথী’ ব্যৱস্থা। দুৰ্ঘটনাত মৃত্যু হোৱা লোকসকলৰ ফটোৰ জৰিয়তে তাত ফোন নম্বৰ চিনাক্ত কৰা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও আধাৰৰ জৰিয়তে সেই মৃতদেহ চিনাক্তকৰণো চলি আছে। এই পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰি মুঠ ৪৪টা মৃতদেহ চিনাক্ত কৰা হৈছে। আনকি মৃত লোকৰ ঠিকনা আৰু পৰিয়ালৰ ফোন নম্বৰো উদ্ধাৰ কৰা হৈছে।
চাইবাৰ বিশেষজ্ঞ প্ৰশান্ত চাহুৱে সংবাদ মাধ্যমৰ আগত কয় যে ‘সঞ্চাৰ সাথী’ পদ্ধতিৰে ৬৫টা মৃতদেহ চিনাক্ত কৰা হৈছে। কিন্তু ৪৫টা মৃতদেহৰ বাবে এই পদ্ধতি সফল হৈছিল।