জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলে কৃষ্ণগহ্বৰৰ এখন ছবি উন্মোচন কৰিছিল – যাক ধনু এ* বুলি কোৱা হয়, যিটো ছবি তৈয়াৰ কৰা কেৱল দ্বিতীয়খন ছবি।বিজ্ঞানীসকলে বৃহস্পতিবাৰে আমাৰ মিল্কি ৱে ছায়াপথৰ কেন্দ্ৰত লুকাই থকা “মৃদু দৈত্য” বুলি কোৱা প্ৰথম দৃষ্টি প্ৰদান কৰে, এক অতিবৃহৎ কৃষ্ণগহ্বৰৰ প্ৰতিচ্ছবি উন্মোচন কৰে যিইয়াৰ গাৰ্গেণ্টুয়ান মাধ্যাকৰ্ষণীয় টানৰ ভিতৰত ঘূৰি ফুৰা যিকোনো পদাৰ্থগ্ৰাসন কৰে।
ধনু এ, বা এছজিআৰ এ নামৰ কৃষ্ণগহ্বৰটো কেৱল ছবি তৈয়াৰ কৰা দ্বিতীয়টো। এই কৃতিত্ব একেই ইভেণ্ট হৰাইজন টেলিস্কোপ (ইএইচটি) আন্তৰ্জাতিক সহযোগিতাৰ দ্বাৰা সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছিল যিয়ে 2019 চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ফটো উন্মোচন কৰিছিল- যিটো এটা বেলেগ ছায়াপথৰ কেন্দ্ৰত বাস কৰা।
এৰিজোনা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী ফেৰিয়াল Özel ৱাশ্বিংটনত এক সংবাদ সন্মিলনত “আমাৰ ছায়াপথৰ কেন্দ্ৰত থকা মৃদু দৈত্যটোৰ প্ৰথম পোনপটীয়া প্ৰতিচ্ছবি”ক প্ৰশংসা কৰিছিল, য’ত এটা গাঢ় কেন্দ্ৰৰ চাৰিওফালে ৰঙা, হালধীয়া আৰু বগা ৰঙৰ এক উজ্জ্বল আঙুঠি দেখুওৱা হৈছিল।
ধনু এ* (ধনু “এ” তৰা উচ্চাৰণ) আমাৰ সূৰ্যৰ ভৰৰ 4 নিযুত গুণ আৰু ই প্ৰায় 26,000 আলোকবৰ্ষত অৱস্থিত – দূৰত্বৰ পোহৰে পৃথিৱীৰ পৰা এবছৰত 5.9 ট্ৰিলিয়ন মাইল (9.5 ট্ৰিলিয়ন কিমি) ভ্ৰমণ কৰে।
কৃষ্ণগহ্বৰবোৰ মাধ্যাকৰ্ষণৰ সৈতে অসাধাৰণভাৱে ঘন বস্তু যি ইমান শক্তিশালী হয় যে পোহৰো এৰিব নোৱাৰে, যাৰ ফলত সেইবোৰ চোৱাটো অত্যন্ত প্ৰত্যাহ্বানজনক হৈ পৰে। এটা কৃষ্ণ গহ্বৰৰ ঘটনা দিগন্ত হৈছে কোনো প্ৰত্যাৱৰ্তন নোহোৱাৰ বিন্দু যাৰ বাহিৰত যিকোনো বস্তু – তৰা, গ্ৰহ, গেছ, ধুলি আৰু সকলো ধৰণৰ বিদ্যুতচুম্বকীয় বিকিৰণ – বিস্মৃতিলৈ টানি নিয়া হয়।
প্ৰকল্প বিজ্ঞানীসকলে পোহৰৰ এটা আঙুঠি বিচাৰিছে – অতি-গৰম ব্যাহত পদাৰ্থ আৰু ঘটনা দিগন্তৰ কাষত প্ৰচণ্ড গতিত ঘূৰি থকা বিকিৰণ – প্ৰকৃত কৃষ্ণগহ্বৰপ্ৰতিনিধিত্ব কৰা অন্ধকাৰৰ এটা অঞ্চলৰ চাৰিওফালে। ইয়াক কৃষ্ণগহ্বৰৰ ছাঁ বা চিলুৱেট বুলি কোৱা হয়।
“এই ছবিখনত অন্ধকাৰৰ চাৰিওফালে এটা উজ্জ্বল আঙুঠি দেখুওৱা হৈছে, যি হৈছে কৃষ্ণগহ্বৰৰ ছাঁৰ কথোপকথনৰ চিহ্ন,” Özel কয়। “কৃষ্ণগহ্বৰৰ চাৰিওফালে ঘূৰি থকা গৰম গেছৰ পৰা পলায়ন কৰা পোহৰ আমাৰ বাবে উজ্জ্বল আঙুঠি হিচাপে দেখা যায়। কৃষ্ণগহ্বৰৰ অতি ওচৰত থকা পোহৰ – ইয়াৰ দ্বাৰা গিলিব পৰাকৈ যথেষ্ট ওচৰত – অৱশেষত ইয়াৰ দিগন্ত অতিক্ৰম কৰে আৰু কেন্দ্ৰত মাত্ৰ এটা অন্ধকাৰ শূন্যতা এৰি যায়।”
Özel লগতে কয়, “যোৱা এক দশকত আমি ইয়াৰ পৰিৱেশঅনুকৰণ কৰাৰ আশা কৰাতকৈ ই এক মৃদু, অধিক সহযোগিতামূলক কৃষ্ণগহ্বৰ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।” “আমি আমাৰ কৃষ্ণগহ্বৰভাল পাওঁ।”
আকাশগঙ্গা হৈছে এক সৰ্পিল ছায়াপথ য’ত কমেও ১০০ বিলিয়ন তৰা থাকে। ওপৰৰ বা তলৰ পৰা চোৱা টো স্পিনিং পিনহুইলৰ দৰে, আমাৰ সূৰ্য এটা সৰ্পিল বাহুৰ ওপৰত অৱস্থিত আৰু কেন্দ্ৰত ধনু এ* অৱস্থিত।
ৰেভেনাছ কিন্তু অদক্ষ’
হাৰ্ভাৰ্ড-স্মিথচোনিয়ান চেণ্টাৰ ফৰ এষ্ট্ৰোফিজিক্সৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী মাইকেল জনছনে কৃষ্ণগহ্বৰটোক “কামুক কিন্তু অদক্ষ” বুলি অভিহিত কৰিছিল, যিতুলনামূলকভাৱে কম পদাৰ্থ খাইছিল।
২০১৯ চনত মুকলি কৰা ছবিখনত মেছিয়াৰ ৮৭ বা এম৮৭ নামৰ এটা ছায়াপথত অতিবৃহৎ কৃষ্ণগহ্বৰ দেখুওৱা হৈছিল। এম87 কৃষ্ণগহ্বৰধনু এ*তকৈ বহু দূৰত্বআৰু বিশাল, যি পৃথিৱীৰ পৰা প্ৰায় 54 নিযুত আলোকবৰ্ষত অৱস্থিত আৰু আমাৰ সূৰ্যতকৈ 6.5 বিলিয়ন গুণ ভৰ।
গৱেষকসকলে কৈছিল যে ধনু এ*, এম87তকৈ আমাৰ সৌৰজগতৰ অধিক ওচৰত থকা স্বত্বেও, প্ৰতিচ্ছবি তৈয়াৰ কৰা কঠিন আছিল।
ধনু এ* ৰ ব্যাস সূৰ্যতকৈ প্ৰায় 17 গুণ, অৰ্থাৎ ই আভ্যন্তৰীণ গ্ৰহ বুধৰ সৌৰ কক্ষপথৰ ভিতৰত বহিব। ইয়াৰ বিপৰীতে, এম87-ৰ ব্যাসই আমাৰ সৌৰজগতৰ সম্পূৰ্ণতা সামৰি ল’ব।
হাৰ্ভাৰ্ড-স্মিথচোনিয়ান চেণ্টাৰ ফৰ এষ্ট্ৰোফিজিক্সৰ এজন ইএইচটি ডাটা বিজ্ঞানী ৰেডিঅ’ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী লিণ্ডি ব্লেকবাৰ্নে কয়, “ধনু এ* এম87-ৰ কৃষ্ণগহ্বৰৰ তুলনাত হাজাৰ গুণ কম ডাঙৰ, কিন্তু যিহেতু ই আমাৰ নিজৰ ছায়াপথত আছে, ই অধিক ওচৰত আৰু আকাশত অলপ ডাঙৰ দেখা যাব লাগে।”
“অৱশ্যে এছজিআৰ এ* ৰ সৰু ভৌতিক আকাৰৰ অৰ্থ হৈছে যে এম87-তকৈ এছজিআৰ এ* ৰ বাবে সকলো বোৰ প্ৰায় হাজাৰ গুণ দ্ৰুতগতিত সলনি হয়। আমি এছজিআৰ এ*চাবলৈ আমাৰ নিজৰ ছায়াপথৰ বিশৃংখল ডিস্কৰ মাজেৰে ওপৰলৈ উঁকি মাৰিব লাগিব, যি ছবিখন অস্পষ্ট আৰু বিকৃত কৰে,” ব্লেকবাৰ্নে লগতে কয়।