কেন্দ্ৰীয় বাজেটৰ এটা খণ্ড আছে য’ত কোনো চৰকাৰে আপোচ কৰিবলৈ ইচ্ছুক নহয়। ই হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তাৰ বাবে কৰা আবণ্টন, অৰ্থাৎ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে বিত্তমন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণে দাখিল কৰা অন্তৱৰ্তীকালীন বাজেট অনুসৰি দেশৰ প্ৰতিৰক্ষা বাজেটত আৱন্টিত ধনৰাশি ৬.২৪ লাখ কোটি টকাৰ অধিক হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।প্রধানমন্ত্রী নৰেন্দ্র মোদীৰ প্রথম কার্যকালত প্রতিৰক্ষা বিভাগৰ দায়িত্বত থকা সীতাৰমণে সংসদক আশ্বাস দিছে যে চৰকাৰৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তাৰ সর্বোচ্চ গুৰুত্ব থকাৰ বাবে সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ বাবে ধনৰ অভাৱ নহ’ব৷
চলিত বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যয় বছৰটোৰ চলিত মূল্য অনুসৰি জিডিপিৰ ১.৯ শতাংশ বুলি অনুমান কৰা হৈছে, যিটো ৩২৭ লাখ কোটি টকাৰো অধিক হ’ব। কিন্তু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ মুঠ ব্যয়ৰ শতাংশ হিচাপে ই বছৰটোৰ মুঠ কেন্দ্ৰীয় বাজেটৰ ১৩ শতাংশ, যিটো ৪৭.৬৫ লাখ কোটি টকাৰ ওপৰত বুলি অনুমান কৰা হৈছে। এইবোৰ বহল সংখ্যা কিন্তু যদি কোনোবাই এই বিশাল পৰিমাণৰ ৬.২৪ লাখ কোটি টকাৰ প্ৰধান শ্ৰেণীসমূহ ভাঙি পেলায় তেন্তে ইয়াৰ পৰা দেখা যায় যে দেশৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যয়ক অনুদানৰ বাবে চাৰিটা নিৰ্দিষ্ট দাবীত ভাগ কৰা হৈছে, প্ৰত্যেকেই এক নিৰ্দিষ্ট ধৰণৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যয়ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।এইবোৰ হৈছে প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়ৰ অসামৰিক ব্যয়, মন্ত্ৰালয়ৰ ৰাজহ আৰু মূলধনী ব্যয় আৰু প্ৰতিৰক্ষা পেঞ্চন বিল। মন্ত্ৰালয়ৰ অসামৰিক ব্যয়ৰ ভিতৰত সচিবালয় সেৱা, গৃহ নিৰ্মাণ, পথ আৰু দলঙৰ বাজেট, উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ বাজেট, ৰাজ্যসমূহক সাহায্য প্ৰদানৰ লগতে অন্যান্য বিষয়সমূহ অন্তৰ্ভুক্ত। এই একাউণ্টত ৫২ হাজাৰ কোটি টকা খৰচ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ চৰকাৰৰ।
প্ৰতিৰক্ষা বাজেটৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ উপাদান ৰাজহ ব্যয়ত যায় যাৰ অৰ্থ হ’ল দৰমহা আৰু মজুৰি পৰিশোধ কৰা, অন্যান্য কাৰ্যকৰী ব্যয় যাৰ ফলত সামৰিক বাহিনীৰ বাবে কোনো সম্পত্তিৰ সৃষ্টি নহয়। এই চাহিদাক প্ৰতিৰক্ষা সেৱা (ৰাজহ) বুলি কোৱা হয় আৰু ইয়াৰ বাবে চলিত বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে ২.৯ লাখ কোটি ব্যয় কৰা হয়, যিটো মুঠ ৬.২৪ লাখ কোটি টকাৰ বাজেটৰ ৪৭ শতাংশ। ইয়াত ভাৰতীয় সেনাৰ সিংহভাগ আছে আৰু ইয়াৰ বাজেট আৱণ্টন ১.৯৭ লাখ কোটি টকাৰ ওপৰত, তাৰ পিচতে ভাৰতীয় বায়ুসেনা (৪৭,৫২৩ কোটি টকা), আৰু ভাৰতীয় নৌসেনা (৩৩,৫২৮ কোটি টকা)। প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়ৰ অনুদানৰ তৃতীয়টো দাবী মূলধনী ব্যয়ৰ সৈতে জড়িত, যিটো ধন মন্ত্ৰালয়ে অস্ত্ৰ ব্যৱস্থা ক্ৰয় বা প্ৰতিৰক্ষা আন্তঃগাঁথনি নিৰ্মাণৰ বাবে ব্যয় কৰিবলৈ ওলাইছে। বাজেটৰ তথ্য অনুসৰি চলিত বিত্তীয় বৰ্ষত এই মূৰত চৰকাৰে প্ৰায় ১.৭২ লাখ কোটি টকা ব্যয় কৰিবলৈ ওলাইছে। প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়ৰ প্ৰকৃত মূলধনী ব্যয় ২০২২-২৩ বিত্তীয় বৰ্ষত প্ৰায় ১.৪৩ লাখ কোটি টকা আছিল, আৰু যোৱা বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে (২০২৩-২৪ বিত্তীয় বৰ্ষ) সংশোধিত হিচাপ অনুসৰি ইয়াৰ পৰিমাণ ১৫৭ লাখ কোটি টকাৰ ওপৰত৷ ২০২০ ৰ তুলনাত অনুমান কৰা হৈছে যে এয়া মাত্ৰ ১৪,০০০ কোটি টকা বা ১০ শতাংশ বৃদ্ধি।
এইবাৰ বিত্তমন্ত্ৰীয়ে ১.৭২ লাখ কোটি টকা আৱণ্টন দিছে, যিটো যোৱা বছৰৰ তুলনাত ১৫ হাজাৰ কোটি বা দহ শতাংশ বৃদ্ধি। চতুৰ্থটো দাবী প্ৰতিৰক্ষা পেঞ্চনৰ সৈতে জড়িত। ভাৰতৰ বাৰ্ষিক প্ৰতিৰক্ষা পেঞ্চন বিল বছৰি প্ৰায় ১.৫ লাখ কোটি টকা, যিটো নতুন অস্ত্ৰ ব্যৱস্থা ক্ৰয় আৰু অন্যান্য প্ৰতিৰক্ষা ব্যয় সৃষ্টিৰ বাবে কৰা মুঠ ব্যয়তকৈ কিছু কম। যদি কোনোবাই প্ৰতিৰক্ষা মূলধনী ব্যয়ৰ বিষয়টো চায়, তেন্তে দেশখনে মুঠ প্ৰতিৰক্ষা বাজেটৰ মাত্ৰ ২৭ শতাংশহে নতুন অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ আৰু অন্যান্য মূলধনী ব্যয় ক্ৰয়ৰ বাবে ব্যয় কৰে।