বায়ু প্ৰদূষণৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ স্থিতি যোৱা এবছৰত সামান্য উন্নত হৈছে। আন্তৰ্জাতিক বায়ু প্ৰদূষণ নিৰীক্ষণকাৰী আইকিউ এয়াৰৰ বাৰ্ষিক প্ৰতিবেদন অনুসৰি যোৱা বছৰ পঞ্চম স্থানত থকা ভাৰত এই বছৰ অষ্টম স্থানলৈ গৈছে। প্ৰতিবেদন অনুসৰি, বিশ্বৰ 50 খন আটাইতকৈ প্ৰদূষিত চহৰৰ 39 খন ভাৰতত আছে। বিশ্বৰ ১৩১ খন দেশৰ বায়ু গুণমান সূচক পৰীক্ষা কৰা আইকিউ এয়াৰৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে বায়ু প্ৰদূষণৰ ক্ষেত্ৰত আফ্ৰিকাৰ ছাদ বিশ্বত প্ৰথম স্থানত আছে। ইয়াৰ পিছত আছে এছিয়াত ইৰাক, পাকিস্তান, বাহৰেইন আৰু বাংলাদেশ। আইকিউ এয়াৰে দাবী কৰিছে যে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত বায়ু প্ৰদূষণৰ চৰ্ত 118 খন দেশে পূৰণ কৰা নাই (প্ৰতি ঘন মিটাৰ বায়ুত অতি-সূক্ষ্ম ধূলিকণা পিএম 2.5-ৰ উপস্থিতি 5 মাইক্ৰ’গ্ৰাম বা তাতকৈ কম)। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মানদণ্ড অনুসৰি মাত্ৰ ছখন দেশে প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। ইয়াৰ ভিতৰত আছে এষ্টোনিয়া, অষ্ট্ৰেলিয়া, নিউজিলেণ্ড, ফিনলেণ্ড, কানাডা আৰু আইচলেণ্ড। ৰাজস্থানৰ ভিৱান্দিক ভাৰতৰ ‘আটাইতকৈ দূষিত চহৰ’ হিচাপে চিনাক্ত কৰা হৈছে।
চহৰখনৰ বায়ুত প্ৰতি ঘন মিটাৰত পিএম ২.৫ ৰ উপস্থিতি ৯২.৭ মাইক্ৰ’গ্ৰাম৷ বায়ু প্ৰদূষণৰ ক্ষেত্ৰত পাকিস্তানৰ লাহোৰ হৈছে ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত দেশ। বায়ুত প্ৰতি ঘন মিটাৰত পিএম ২.৫ ৰ উপস্থিতি হৈছে ৯৭.৪ মাইক্ৰ’গ্ৰাম। লাহোৰৰ পিছত, ভিৱান্দি পৰৱৰ্তী। তাৰ পিছত দিল্লী। যদিও যোৱা বছৰত ভাৰতৰ স্থিতি সামান্য উন্নত হৈছে৷ প্ৰতিবেদনত দাবী কৰা হৈছে যে দেশৰ নগৰীয়া বায়ুৰ 60 শতাংশত প্ৰতি ঘন মিটাৰত পিএম ২.৫ৰ উপস্থিতি বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ নিৰ্ধাৰিত স্তৰতকৈ কমেও সাত গুণ বেছি। একাংশ পৰিৱেশবিদৰ মতে, নগৰাঞ্চলত বাহনৰ সংখ্যা, যান-জঁট, ঔদ্যোগিক এলেকাত প্ৰদূষণৰ নিয়ম শিথিল কৰা আৰু আনকি নগৰ অঞ্চলৰ কাষৰীয়া গ্ৰাম্য অঞ্চলত কৃষিক্ষেত্ৰত জ্বলোৱাৰ প্ৰৱণতাৰ দৰে কাৰকে বায়ু প্ৰদূষণৰ স্তৰ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। প্ৰদূষণ প্ৰতিৰোধৰ বাবে এক সামগ্ৰিক, সঠিক আৰু সুসংগত নীতিৰ প্ৰয়োজন। নতুন নিৰ্মাণৰ বাবে ইয়াৰ বাবে এক ৰাজহুৱা পৰিবহন নীতিৰ প্ৰয়োজন, লগতে নিৰ্দিষ্ট সীমাবদ্ধতা। পৰিৱেশ-অনুকূল, নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ ব্যৱহাৰৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰা উচিত।