যাদু, বশীকৰণ, কাঁড় নিক্ষেপ—এই শব্দবোৰৰ সৈতে আমি সকলোৱে কম বেছি পৰিমাণে পৰিচিত। যাক আমি এটা শব্দত ‘ক’লা যাদু’ অথবা ‘ব্লেক মেজিক’ বুলি ক’ব পাৰো।(Lightning) সমগ্ৰ বিশ্বতে ক’লা যাদু বিশ্বাস কৰা বহু লোক আছে। যাৰ বিপৰীতে আকৌ বিশ্বাস নকৰা মানুহৰ সংখ্যাও কিন্তু কম নহয়। পৃথিৱীত এনেকুৱা বহু ঘটনা সংঘটিত হৈছে যাক একাংশই ব্লেক মেজিক বুলি ক’ব বিচাৰে। যাৰ মাজত ‘ক’লা যাদু’ৰ সৈতে জড়িত এটা ভয়ানক কাহিনী আৰু লোককথাৰ উন্মেষ ঘটিছিল ১৯৯৮ চনত। এই ঘটনাৰ ২৬টা বছৰ উকলিল। কিন্তু আজিও এই ঘটনাৰ কথা কওঁতেই সেই ঠাইটুকুৰাত বসবাস কৰা লোকসকলৰ গাৰ নোম শিয়ৰি উঠে। ঘটনাৰ স্থান মধ্য আফ্ৰিকাৰ এখন দেশ কংগোৰ কাছাই প্ৰদেশৰ। ১৯৯৮ চনৰ অক্টোবৰ মাহত এই ঘটনা সংঘটিত হৈছিল।
কাছাই প্ৰদেশৰ এখন খেলপথাৰত দুটা ফুটবল দলৰ সাক্ষাৎ। ‘বেনা ছাদি’ বনাম ‘বাছাংগা’। দুয়োটা দলৰ মাজত ৰোমাঞ্চকৰ খেল চলি আছিল। দুয়োটা দলেই এটাকৈ গ’ল দিছে দুয়োটা দলেই জয়ৰ আশাত। গেলেৰীত বহি থকা দৰ্শকৰো উত্তেজনা বৃদ্ধি পাইছে। ঠিক সেই সময়তে এটা অকল্পনীয় ঘটনাৰ সাক্ষী হৈ ৰ’ল সকলো। এটা ভয়ানক শব্দ, খেলপথাৰত পৰিল বজ্ৰ। বজ্ৰপাতৰ ফলত থিতাতে মৃত্যু হয় ১১ গৰাকী ফুটবল খেলুৱৈৰ। গেলেৰীত বহি থকা প্ৰায় ৩০ জন দৰ্শক আঘাতপ্ৰাপ্ত হ’ল কিন্তু আচৰিত কথাটো হ’ল যে খেলপথাৰত মৃত্যু হোৱা ১১ জন ফুটবলাৰৰ আটাইকেইজনেই আছিল একেটা দলৰ – ‘বেনা ছাদি’। আচৰিত হ’লেও সেয়াই সত্য। তদুপৰি বিপক্ষ দল ‘বাছাংগা’ৰ এজনো খেলুৱৈৰ কোনো ক্ষতি হোৱা নাছিল। একাংশ সংবাদ পত্ৰটো সেই সময়ত এই খবৰ প্ৰকাশ পাইছিল। ২০ৰ পৰা ৩৫ বছৰৰ ভিতৰৰ ১১জন যুৱকৰ থিতাতে মৃত্যু হৈছিল।
সেই সময়ত বিভিন্নজনে বিভিন্ন মতামত দিছিল। গৃহযুদ্ধৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত কাছাই প্ৰদেশৰ অঞ্চলটোৰ বাবে এই প্ৰতিবেদন আনুষ্ঠানিকভাৱে নিশ্চিত কৰিব পৰা নগ’ল যদিও পিছত ‘ল’আভনিৰ’ৰ সংবাদ মাধ্যমত প্ৰকাশ পায় কিন্তু সেই ঘটনাৰ আচল ৰহস্য ভেদ কোনেও কৰিব নোৱাৰিলে। আৰু তেতিয়াই সকলোৰে মনত এটা কথাৰেই উন্মেষ ঘটিছিল, সেইয়া আছিল-‘ব্লেক মেজিক’৷ বহুতে দাবী কৰিছিল, এটা সময়ত অঞ্চলটোৰ মানুহে বিশ্বাস কৰিছিল যে সমগ্ৰ পশ্চিম আৰু মধ্য আফ্ৰিকাত যিকোনো প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ ডাইনীৰ ফল। সেই বিশ্বাসৰ পৰা এতিয়াও তেওঁলোক সম্পূৰ্ণৰূপে ওলাই অহা নাই। আফ্ৰিকাৰ বহু দেশত এতিয়াও ‘ক’লা যাদু’ৰ প্ৰথা আছে। সৰু সৰু কথাতেই ডাইনীৰ সন্দেহত ইজনে সিজনক ক্ষতি কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। বহুতে দাবী কৰিছিল যে সেইবাৰ যিহেতু বিপক্ষ দলৰ কোনো খেলুৱৈ আঘাতপ্ৰাপ্ত হোৱা নাছিল গতিকে ফুটবল খেলত যাদুৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ পিছৰে পৰা সমগ্ৰ আফ্ৰিকাত ফুটবল খেলৰ সময়ত খেলুৱৈসকলক আন কোনো কাম (মন্ত্ৰ আবৃত্তি কৰা, গ’লপোষ্টৰ মাটি চিহ্নিত কৰা আদি) কৰাত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল। বিভিন্ন সময়ত খেলুৱৈসকলে নিজৰ দক্ষতা বৃদ্ধিৰ পৰিৱৰ্তে যাদুৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিবলৈ ধৰিলে। কিন্তু এই সকলোবোৰৰ মাজতো কংগো জনসাধাৰণৰ মনত যাদুৰ ওপৰত বিশ্বাস সম্পূৰ্ণৰূপে মচি পেলাব পৰা নগ’ল।