আমি শৰীৰটো চলাই থাকিবলৈ আৰু ইয়াৰ শ্ৰীবৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰতিদিনে কিমান খাদ্য খাব লাগে সেই বিষয়ে সুষম আহাৰৰ বিষয়ে আলোচনা কৰোঁতে উল্লেখ কৰা হৈছে। সাধাৰণতে সময়মতে নিৰ্ধাৰিত পৰিমাণত খাদ্য খাই থাকিলে অসুখ হ’ব নালাগে। কিন্তু খোৱা-লোৱাৰ সময়ৰ যদি কোনো বিচাৰ নাথাকে, যেতিয়াই তেতিয়াই খাবলৈ লয়, তেতিয়াও কোনেও সুস্বাস্থ্যৰ অধিকাৰী হ’ব নোৱাৰে।
পেটটো এটা ‘ওৱেষ্ট পেপাৰ বক্স’ৰ দৰে এটা বস্তু নহয় যে, যেতিয়াই তেতিয়াই যি ইচ্ছা কৰে তাকেই, যিমান মন যায় তাকেই ভৰাই দিব পাৰি। মানুহৰ শৰীৰটোৱে ২৪ ঘণ্টাৰ ভিতৰত মাত্ৰ দুসাজহে খাই হজম কৰিব পাৰে। তেনে অভিপ্ৰায়ৰেহে সৃষ্ট মানৱ শৰীৰ। তাকো প্ৰাকৃতিক নিয়ম মতে এক নিৰ্দিষ্ট সময়ত খাব লাগে। সৌৰশক্তিৰ প্ৰভাৱতে মানুহৰ জন্ম আৰু শৰীৰৰ হজম কৰা প্ৰক্ৰিয়াৰ সৈতে সৌৰশক্তিৰ সম্বন্ধও আছে।
আহাৰ খোৱাৰ সময়
খাদ্য খোৱাৰ সময়টো বৰ চিন্তনীয় বিষয়। সূৰ্য উদয়ৰ প্ৰথম তিনি ঘণ্টাৰ ভিতৰত পেটলৈ কোনো গোটা আহাৰ যাব নালাগে। ৰাতিপুৱা ৯ বজাৰ পৰা ১২ বজালৈ এইখিনি গোটা আহাৰ খোৱাৰ বাবে উপযুক্ত সময়, সেই খাদ্য সম্পূৰ্ণৰূপে হজম হ’ব আৰু বস্তুবোৰ দৈহিক উপাদানৰ সৈতে মিলি যাব। দুপৰীয়া ১২ বজাৰ পাছত আহাৰ হিচাপে খোৱা খাদ্যই বায়ু উত্পন্ন কৰে আৰু হজম হোৱাত বাধা হয়। যদি ১২ বজাৰ পাছত আহাৰ খোৱাৰ নিয়ম কাৰোবাৰ থাকে ই আত্মঘাতী হোৱাৰহে নিয়ম। এই অভ্যাসৰ ফলত উচ্চ ৰক্তচাপ ৰোগ হয় আৰু থ্ৰম্ব’ছিছৰ দৰে ৰোগত মৃত্যু হ’ব পাৰে। দীৰ্ঘায়ু কোনেও আশা কৰিব নোৱাৰে। ৰাতিৰ সাঁজ আহাৰ সোনকালে খাব লাগে আৰু ৰাতি ১০ বজাৰ পাছত খাব নালাগে। এই দুসাঁজ আহাৰৰ মাজত আৰু কোনো গোটা খাদ্য খাব নালাগে।
যদি কোনোবাই ভোক লগা যেন পায় তথাপি খাব নালাগে। কোনো গোটা আহাৰ(ভাত, ৰুটি) খোৱাতকৈ ফল খাব পাৰে। সাধাৰণতে এই দুই সাঁজৰ মাজত, কাৰো ভোক নালাগে, যদি দুসাঁজ খোৱাৰ অভ্যাস কৰে। কিন্তু ইংৰাজীত এষাৰ কথা আছে ‘হ্যাবিট ইজ্ দ্যা ছেকেণ্ড নেচাৰ’ অৰ্থাত্ অভ্যাস কৰিলে স্বভাৱত পৰিণত হয়। সেয়েহে যদি কোনোবাই অমিতাচাৰ অভ্যাস কৰে ভোক লগা যেন লাগিবও পাৰে। কিন্তু সেয়া আচল ভোক নহয়। পানী খালেই সেই ভোক নোহোৱা হ’ব আৰু এই অসময়ৰ ভোকে শৰীৰৰ কোনো উপকাৰো নকৰে।
আয়ুৰ্বেদশাস্ত্ৰই ত্ৰিদোষ সময়ৰ কথা কৈছে। এই বিধিমতে ৰাতিপুৱা ৬ বজালৈ ‘কফ’ সময়। এই সময়ছোৱাত শৰীৰৰ নলীবোৰৰ শ্লেষ্মাবোৰ কাজুৱা হৈ উঠে। এই বিজলুৱা বস্তবোৰ শৰীৰৰ অপৱিত্ৰ আৰু অদৰকাৰী বস্তুবোৰ শৰীৰৰ পৰা বাহিৰ কৰি দিয়া কামত লাগে। এই ‘কফ’ সময় ৰাতিপুৱা ৬ বজাত আৰম্ভ হয় আৰু ৰাতিপুৱা ৮ বজাত শীৰ্ষ পৰ্যায়লৈ উঠে আৰু ৰাতিপুৱা ১০ বজাত ‘কফ’ সময় শেষ হয়। ৰাতিপুৱা ১০ বজাৰ পৰা আবেলি ২ বজালৈ পিত্ত সময় অৰ্থাত্ হজম কৰাৰ সময়। এই সময়ত আগ্নেয়শক্তি কাজুৱা হৈ উঠে। এই সময় ৰাতিপুৱা ১০ বজাত আৰম্ভ হয় আৰু দুপৰীয়া ১২ বজাত উচ্চ শিখৰত উঠে আৰু আবেলি ২ বজাৰ পাছত নোহোৱা হয়। আহাৰ সেইবাবে ৰাতিপুৱা ১০ বজাৰ পৰা দুপৰীয়া বাৰ বজাৰ ভিতৰত খাব লাগে। আবেলি ২ বজাৰ পৰা সন্ধ্যা ৬ বজালৈ ‘বায়ু’ সময়। ই আবেলি ২ বজাত আৰম্ভ হয়, আবেলি ৪ বজাত ‘পিকটাইম’ আৰু সন্ধ্যা ৬ বজাত শেষ হয়। ‘বায়ু’ সময়ত শৰীৰৰ ভিতৰৰ খালি ঠাইবোৰ আৰু নলীবোৰৰ ভিতৰত বায়ুৱে চাফাই কাম কৰে। তাত থকা যিকোনো প্ৰতিবন্ধক আঁতৰ কৰি দিয়ে। পাকস্থলীক খালি কৰি লোৱাৰ কাম কৰে।
এই সময়তে যদি আকৌ খাদ্য খোৱা হয় তেনেহ’লে শৰীৰৰ কৰ্ম সম্পাদনত খেলিমেলি লগাই দিয়া হয়। এইবোৰ হৈছে প্ৰকৃতিৰ নিয়ম আৰু এইবোৰ মহাশক্তিমান সূৰ্য্যই পৰিচালনা কৰে। সূৰ্য্যই হৈছে পৃথিৱীৰ সকলো শক্তিৰে উত্স। প্ৰকৃতিৰ এই নিয়মবোৰ উলংঘা কৰিলে আমি কষ্ট ভোগ কৰিব লাগিব। হজমশক্তি জাগ্ৰত সময়ৰ (পিত্ত সময়) আগতে বা পাছত খাদ্য খালে (প্ৰধান আহাৰ খালে) পাকস্থলীৰ ঘা, ডুঅ’ডেনামৰ ঘা, হাঁপানি, থ্ৰম্ব’ছিছ আৰু বহুমূত্ৰ আদি ৰোগ হোৱাৰ আশংকা উপজে। তেনেকৈ বায়ুৰ সময়ত খোৱা খাদ্যৰ ফলত অনিষ্টকৰ ফোঁহা বা টিউমাৰ আৰু অদৰকাৰী কোষ বৃদ্ধি আদি ৰোগ হয়। প্ৰকৃতিৰ নিয়ম অমান্য কৰি মানুহে অতীততো কষ্ট পাইছিল আৰু এতিয়াও কষ্ট পাই আছে। সেই কাৰণে উচিত সময়ত আৰু সদায় একে সময়তে খাদ্য খোৱাটো অতি আৱশ্যকীয় কথা আৰু প্ৰত্যেকজন লোকেই এই বিষয়ে সতৰ্ক হোৱা উচিত।